Ίσως κάποιοι αναγνώστες να μην καταλαβαίνουν τη διάρθρωση των Ορθόδοξων Εκκλησιών (σ.τ.μ. σε πατριαρχεία και αυτοκέφαλες εκκλησίες). Αν και στον Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης αναγνωρίζεται τιμητικό προβάδισμα έναντι των άλλων Πατριαρχών, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι έχει διευρυμένες αρμοδιότητες. Κάθε Πατριάρχης είναι ανεξάρτητος και έχει το δικαίωμα να διοικεί την περιοχή αρμοδιότητάς του με βάση τους κανόνες και την παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ελλείψει κεντρικής εξουσίας η Ορθόδοξη Εκκλησία χρειάζεται μία σύνοδο προκειμένου να πάρει αποφάσεις για σημαντικά ζητήματα πίστεως. Οι Μητροπολίτες λογοδοτούν στο Πατριαρχείο (σ. τ. μ. ή την Αυτοκέφαλη Εκκλησία) στο οποίο υπάγονται, τα οποία διοικούνται ως ξεχωριστές Έδρες.

Συνεπώς οι στην Ορθόδοξη Εκκλησία (που επίσης φέρει τον τίτλο «καθολική») δεν υφίσταται ενιαία εκκλησιαστική ιεραρχία. Όσον αφορά στην ΑΕΘΖ οι περισσότεροι μητροπολίτες τηρούν στάση αναμονής.

Ο Εκδότης ενός περιοδικού της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδας δηλώνει ότι η Βασούλα έχει τεθεί από μόνη της εκτός της Ορθοδόξου Εκκλησίας, τύποις, αν όχι επί της ουσίας . Αυτό είναι αναληθές. Η Βασούλα δεν εξέπεσε αλλά δηλώνει ότι αποτελεί μέλος της ορθόδοξης εκκλησίας, έχει ως εξομολόγο ορθόδοξο ιερέα και συμμετέχει στο ορθόδοξο μυστήριο της Θείας Κοινωνίας σε τακτική βάση.
Στο πλαίσιο της παραπληροφόρησης σχετικά με την ΑΕΘΖ εντάσσεται και η άποψη αφού η Βασούλα έλαβε Θεία Κοινωνία σε ρωμαιοκαθολικό ναό, έχει παραβιάσει τους κανόνες της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Πράγματι, οι ορθόδοξοι κανόνες απαγορεύουν στους ορθόδοξους να λάβουν Θεία Ευχαριστία από εκκλησία με την οποία δεν υπάρχει πλήρης κοινωνία («ανάθεμα»). Αυτή είναι και η περίπτωση των σχέσεων μεταξύ των εκκλησιών της Ρώμης και της Κωνσταντινούπολης με την αμοιβαία ανταλλαγή αναθεμάτων λόγω του filioque, όταν Πάπας ήταν ο Λέων ΙΧ και Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ο Μιχαήλ Κηρουλάριος το 1054.

Ωστόσο σήμερα δεν ισχύουν τα αναθέματα μεταξύ των δύο εκκλησιών! Στις 7 Δεκεμβρίου 1965 ο Πάπας Παύλος VI και ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Αθηναγόρας ήραν τα μεταξύ των αναθέματα και, ως συνέπεια αυτού, η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία επιτρέπει στους Ορθοδόξους να λάβουν Θεία Κοινωνία (Κανών 844 § 3).

Δυστυχώς η πρακτική των περισσότερων ορθόδοξων Μητροπολιτών είναι να αρνούνται τη Θεία Κοινωνία σε ρωμαιοκαθολικούς που είναι μέλη της εκκλησίας τους.

Ο ορθόδοξος κλήρος θεωρεί εαυτόν «θεματοφύλακα της αληθινής πίστης» και κατά συνέπεια πιστεύει ότι το να μοιραστεί τη Θεία Ευχαριστία με ρωμαιοκαθολικούς συνιστά προδοσία της αληθινής πίστης υπό την έννοια ότι υπάρχουν δογματικές διαφορές μεταξύ των δύο αδελφών εκκλησιών (η «ανατολική εκκλησία εναντίον της δυτικής»). Οι διάλογοι μεταξύ των δύο συνεχίζονται με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς, ενώ το επίμαχο σημείο διαφωνίας είναι το αν ο Πάπας θα έχει δικαιοδοσία και στις υποθέσεις των Ορθόδοξων Πατριαρχείων.
Ωστόσο είναι γεγονός ότι έχουν αρθεί εκατέρωθεν τα αναθέματα μεταξύ ανατολικής και δυτικής Εκκλησίας.
Ορισμένοι ίσως αμφισβητήσουν το αν οι Παύλος VI και Αθηναγόρας είχαν την αρμοδιότητα να άρουν την ακοινωνησία βάσει του αξιώματός τους… Η αλήθεια όμως είναι ότι όντως την είχαν. Ο Πατριάρχης Αθηναγόρας είναι ο νόμιμος διάδοχος του Πατριάρχη Μιχαήλ και ο Πάπας Παύλος ΣΤ’ ήταν ο νόμιμος διάδοχος του Πάπα Λέοντα του Θ’. Συνεπώς, σύμφωνα με τον Αποστολικό Κανόνα τόσο ο Πατριάρχης Αθηναγόρας όσο και ο Πάπας Παύλος ΣΤ’ έχουν δικαιοδοσία να άρουν τα αναθέματα. Και αυτό ακριβώς έπραξαν στις 7 Δεκεμβρίου του 1965!

Η απόφαση αυτή του Πατριάρχη Αθηναγόρα να άρει την Ακοινωνησία με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία επιβεβαιώθηκε και από τον διάδοχό του, Πατριάρχη Δημήτριο, ο οποίος όρισε ότι «ένας Ορθόδοξος μπορεί να λάβει Θεία Κοινωνία από ένα ρωμαιοκαθολικό ιερέα».

Ωστόσο φαίνεται ότι η πολιτική που διαμορφώνεται στους κόλπους της εκκλησίας παρεμβαίνει στην επιθυμία του Θεού να είμαστε όλοι ένα [1]. Οι ορθόδοξοι μητροπολίτες συνεχίζουν να καθυστερούν να αποδεχτούν την άρση της ακοινωνησίας και ασκούν πιέσεις[2] στον Βαρθολομαίο και νυν Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, να κρατήσει αποστάσεις από την Καθολική Εκκλησία. .

Όμως τα αναθέματα έχουν αρθεί επισήμως σύμφωνα με τους κανόνες της εκκλησίας! Οι ορθόδοξοι δεν αποδέχονται το αλάθητο κανενός Πατριάρχη ή Μητροπολίτη. Όλοι οφείλουν να ακολουθούν τους κανόνες και την παράδοση της Εκκλησίας. Συνεπώς αν ορισμένοι Ορθόδοξοι Μητροπολίτες απαγορεύουν στο ποίμνιό τους να λάβει ρωμαιοκαθολική Θεία Κοινωνία, σε ποιον κανόνα στηρίζουν την απόφασή τους; Γιατί θα ήταν ανάρμοστο για έναν ορθόδοξο να λάβει Θεία Κοινωνία από ρωμαιοκαθολικό ιερέα;
Φαίνεται ότι προκειμένου να αποδεχθεί το σύνολο των ορθόδοξων εκκλησιών την ΑΕΘΖ θα χρειαστεί να συγκληθεί μία πανορθόδοξη σύνοδος… κάτι που συνέβη για τελευταία φορά τον 8ο αι. Ο συγγραφέας πιστεύει ότι μόνο με θεία παρέμβαση θα ήταν εφικτό κάτι τέτοιο.